a) betekenis van ‘Zen’

-vertaling van het Chinese ‘Chan’, sanskriet ‘Dhyāna’: meditatie, een van de 3 (4) pijlers.

-doel: rust verkrijgen, nirvāna bereiken: langzaam proces in verschillende stadia.

-voorbereidende oefeningen: -worden in zen de kern van de meditatie:

j. gomonzen, trad. ‘voorbereidende yoga’

-aangepast aan de persoonlijkheid van de leerling.

-‘gevorderde’ oefeningen

-yoga: -‘verbinden’: van eigen huidige handelen en handelen van de Boeddha.

(tg. in Hindoeïsme: ts. eigen ziel en wereldziel

-‘inspanning leveren’: via meditatie verbinding tot stand brengen.

-1^eEvC: -eerste meditatiehandleiding in Sarvāstivādaschool: om arhat te worden.

-ontstaan filosofie van de leegte (tg. sarvāstivāda: fenomenen bestaan echt)

-opkomst van de bodhissatva’s (cfr. heilig verklaarde goede leraars)

b) oprichting van de Chinese Chanschool

-2^eEnC: boeddhisme bereikt China via de zijderoutes: vooral interesse in praktische onderrichtingen over het bereiken boeddhaschap en organisatie kloosters.

-vanuit daoïsme: nieuwe meditatietechniek als aanvulling op hun eigen technieken voor hun doel: één worden met de natuur (dao) en onsterfelijkheid, of bijzondere krachten krijgen.

-6^eEnC: beoefening vooral door teruggetrokken daoïsten en rondtrekkende meditatiemeesters oa. Bodhidharma (officiële stichter van de chanschool), symbool doorzettingsvermogen.

-7^eEnC: eerste onafhankelijke Chan kloostergemeenschappen, die zich toeleggen op meditatie en monastieke discipline. Ook ideeëngoed over leegte.

belangrijke tekst volgens Daoxin: Sūtra over de Nederdaling in Lanka: samensmelting van de ideeën over voorraadschuurbewustzijn en boeddha-embryo.

-Vrij snel na oprichting eerste Changemeenschap door Daoxin, komt het tot splitsing

-Noordelijke School (ook in Z): Shenxiu; geleidelijke verlichting

-Zuidelijke School of ‘Zen van de Patriarchen’ olv. Huineng

-‘Sūtra over de Perfecte Wijsheid die Snijdt als een Diamand’

-plotse verlichting door rechstreekse mentale overdracht van leermeester op leerling staat boven schriftuur en woorden. Alle intellectuele kennis overboord door oa Kōan om het denken af te leren: iedereen heeft bdhnatuur in zich: zoek niet naa wat er al is.

Verschillende huizen in Z. School leggen elk nadruk op bepaalde meditatietechniek

-Rinzai: kōan tg. Sōtō: zazen

-Is Chanbdh een religie? –als men stelt dat men nirvāna bereikt door eigen inspanning: nee

-als men gebruikt maakt van godsdienstige el. voor dit doel: ja.

c) Japanse Zen

-Oiv degeneratie vh bdh trekken vele Tendai monniken naar China om scholen te revitaliseren.

-Vooral aandacht voor leefregel en meditatie viel in de smaak.

-2 grootste zenscholen: -Eisai: rinzai

-Dōgen: Sōtō

Beiden waren Tendai monniken, opgeleid in de viervoudige Tendai praktijk met meditatie.

Eisai en de oprichting van de Rinzai school

-Hoewel ‘zen’ ongetwijfeld tot ‘Heilige pad’ behoort, toch ook universele methode. Hij wil zen incorporeren in de bestaande eclectische Tendai traditie, als methode voor verlichting.

Dōgen en de oprichting van de Sōtō school

-na terugkeer uit china wordt zijn houding gekenmerkt door een toenemende strengheid tov de zuiverheid van de leer en de gemeenschap

-sterke afkeer voor sektarisme en syncretisme

-absolute voorkeur voor het afgezonderde kloosterleven

-belangrijkste werk: ‘het Oog en de Schatkamer van de Ware Leer’: verhandelingen over zen, verschillende sūtras waaronder het Lotussūtra en het monastieke leven.

leer:

-Gefascineerd door tegenstelling tussen hongaku en shikaku: waarom praktijk als men al verlicht is? Wanneer wordt men Bdh als men in feite reeds Bdh is?

conclusie: Het ‘absolute nu’:

-Boeddha zijn en Boeddha worden gebeuren simultaan. Wanneer men mediteert, betreedt men de Bdhwereld.

-de dharma degenereert niet en ook mappō is irrelevant.

-beste oefenmethode is zazen als bewezen, eeuwige methode.

-beste levenswijze is het afgezonderde kloosterleven.