Als een schuldbekwaam persoon onrechtmatige handelingen verricht, maar daarbij een verschoningsgrond kan inroepen, worden de handelingen hem niet toegerekend. Zo'n verschoningsgrond is overmacht, onoverkomelijke dwaling, noodtoestand, zelfverdediging, onweerstaanbaar overheidsbevel, ...

De verschoningsgrond zal alleen dan een bevrijdende werking hebben als de dader zelf geen schuld
heeft aan de situatie waarin hij werd gebracht én hij zich zelfs in die moeilijke situatie als een normaal voorzichtig persoon heeft gedragen. In een contractuele situatie is het bovendien altijd mogelijk om exoneratiebedingen in te voeren, omdat de wetsbepalingen omtrent onrechtmatige daad niet geacht worden van openbare orde of dwingend recht te zijn (!).

Als het slachtoffer zich vrijwillig in een gevaarlijke situatie heeft begeven (= risico-aanvaarding), kan dit leiden tot een verminderde aansprakelijkheid van de dader.