• Keizer streeft naar samenbrengen van zijn volkeren in één geheel; maar traditionele etnische gewoonterecht wijkt weinig of niet

• Karolingische capitularia <capitulare: kleine hoofdstukjes of kapittels ->algemeen bindende normen, gebaseerd op de vorstelijke autoriteit (bannum)

• Capitularia ecclesiastica
• Capitualria mundana

o Capitularia legibus addende: nationale wetten
o Capitularia per se scribenda: straf proces- en administratiefrechtelijke bepalingen
o Capitularia missorum: concrete bevelen aan de missi dominici

• Rechtspraak:

• Mallus: aanvankelijk alle vrije mannen; nu: 7 oordeelvinders (scabini), aangeduid door de gouwgraaf

• 3 zittingen/ jaar: tria placita generalia: waar alle vrije mannen aanwezig dienen te zijn

• Graaf en scabini moesten de volksrechten kennen, de geschreven wetten toepassen en bij belangrijke processen advies vragen aan de missi dominici

• Belangrijke gevallen: koningsgerecht: door vorst zelf, bijgestaan door enkele fideles