• Link tussen ontwikkeling absolutisme en exemplarische karakter: afwijkende ideeën moeten worden uitgeroeid; ook
• Uitdeining van het geleerde recht (libri terribiles)
• Sociale breuk in de lokale gemeenschappen
• Venaliteit van lagere ambten
• Willekeur van bezitters van de hoge-justitiemacht
  verklaren ook de evolutie van het gruwelijke strafrecht

- > Honger en diefstal komen meer voor in een tijd van oorlogsvoering en een mensenleven is niet veel waard

• Meest markante voorbeeld van de band absolutisme-straffengruwel: Raad van Beroerten of Bloedraad
• In 16e eeuw bereikt vervolging van niet-katholieken in de Nederlanden een hoogtepunt: ketterplakkaten, inquisitie
• Wel slaagt Alva erin enkele algemene ordonnanties uit te vaardigen ivm materieel strafrecht (Criminele ordonnantie) en strafvordering (Ordonnantie op de stijl)
• Pacificatie van Gent: opschorting van de ordonnanties
• Maar betonneren als het ware de inquisitoire procedure:
  Begint met de informatie preparatoire waarop de aanhouding en de ondervraging van de verdachte in de gevangenis volgt. Op basis hiervan formuleert de gerechtsofficier zijn conclusie criminele ; vaak + tortuur
• Beccaria < Milaan: Dei delitti e delle pene: over misdrijven en straffen: 1764
• Nulla poene sine lege
• Afschaffing van de doodstraf
• Straf in verhouding tot ernst van misdrijf
• Afschaffing wettelijke bewijzen en tortuur
• Straffen voor iedereen gelijk
• Goswin de Fierlant, voorzitter Geheime Raad: beïnvloed door Beccaria’s ideeën

-> Maria-Theresia schaft de tortuur af en beperkt de doodstraf tot de gruwelijkste delicten