– Grondlegger van het sociologisch positivisme

• Kennis kan enkel gebaseerd zijn op ervaring (observatie)
• Causale verklaringen zoeken door generalisaties te maken
• Eenheid van natuurwetenschappelijke methode in de wetenschappen.
• Rigoureuze scheiding tussen feiten en waarden. Wetenschappelijke inzichten hebben dus geen
sociaal normerende status.
– Morele regels: fundamenteel kenmerk is dat ze niet alleen verplicht zijn, maar ook gewenst worden.
• Subjectieve moraliteit = Elk individu drukt moreel bewustzijn op eigen specifieke wijze uit.
• Objectieve moraliteit = De gemeenschappelijke en onpersoonlijke standaard die we gebruiken om
menselijk handelen te evalueren.
– Een handeling kan twee soorten gevolgen hebben:
• Analytisch gevolg: volgt uit de handeling zelf, en is dus inherent aan de handeling.
Bv. een infectie als gevolg van het niet navolgen van hygiënische regels.
• Synthetisch gevolg: volgt niet uit de handeling, maar uit het gegeven dat een regel overtreden is.
Bv. een gevangenisstraf als gevolg van het vermoorden van iemand.
– Een samenleving zonder deviant gedrag is onmogelijk
• Wat als deviant wordt bestempeld, is afhankelijk van plaats en tijdstip.
• Definitie van ‘normaal’: Een sociaal gegeven is normaal (…) wanneer het zich voordoet in het
gemiddelde van samenlevingen die zich in een overeenkomstige evolutiefase bevinden.
• Hoe sterker het waardenbesef, hoe groter de kans dat een kleine afwijking van de regels tot een
bestraffing zal leiden. Een versterking zal dus gewoon de deviantie verschuiven.
– Anomie volgens Durkheim:
• Mensen onderscheiden zich van dieren doordat ze onafhankelijk geworden zijn van een biologische
regeling. Het menselijke gedrag moet echter met regels in toom gehouden worden.
• Een samenleving bepaalt een leeftstijl voor iedereen, overeenkomstig zijn plaats binnen de sociale
stratificatie.
• Welke mechanismen er ook gelden (sociale mobiliteit of sociale rekrutering), de publieke opinie
moet de heersende mechanismen ondersteunen.
• Wanneer de sociaal wenselijke en aanvaarde regelingen worden vernietigd door een economische
ramp of voorspoed, moeten mensen zichzelf een andere levensstijl opleggen. Hier loopt het vaak
mis.
Bv. een man die op slag miljonair wordt door het winnenv van de loterij
• DEFINITIE: Anomie resulteert in een gebrek aan regeling van menselijke driften. De mens wordt
overgelaten aan zijn passies en vertoont hierdoor vaak deviant gedrag.
– Sociale controletheorie: gebaseerd op de ideeën van de anomietheorie van Durkheim
– Waarom is iemand niet deviant?
• Travis Hirschi baseert zich op Durkheim i.v.m. noodzaak tot maatschappelijke integratie.
• Attachment, commitment, involvement, belief
– In alle godsdiensten staat het geloof in krachten die het leven van mensen bepalen centraal
• Totemisme: (het onbewust aanbidden van de eigen groep, samenleving)
‣ Geloof in een mysterieuze of heilige kracht
‣ Zorgt voor sancties wanneer bepaalde regels of taboes worden overtreden
‣ Geheel van morele verantwoordelijkheden.
• Sacraal: de objecten, gebeurtenissen en ideeën waaraan de leden van de groep een bijzondere betekenis
geven en die een waarde of een macht vertegenwoordigen.
• Profaan: Alle zaken die een louter utilitair karakter hebben.
– DEFINITIE: Godsdienst is een systeem van onderling afhankelijke geloofsideeën en geloofspraktijken,
die verband houden met het sacrale en de aanhangers ervan verenigen in een gemeeschap.
Bv. ook een hoge graad van nationalisme / patriottisme kan beschouwd worden als godsdienstbeoefening