De zelfstandige juridische oorzaak als causaliteitsverbrekende factor
Een andere manier om de equivalentieleer in te perken is door aan te nemen dat er geen verband bestaat tussen een fout van de ene en uitgaven die een ander moet doen op grond van een wettelijke of contractuele verplichting, zelfs als de door die fout veroorzaakte schade de concrete aanleiding was voor het in werking treden van die wettelijke of contractuele verplichting. Voorbeelden zijn:
- de stad die wettelijk verplicht wordt om de kosten te dragen om een schip te bergen dat gezonken is door een besturingsfout
- de elektriciteitsmaatschappij die contractueel verplicht wordt om de kosten te dragen voor de herstelling van een elektriciteitspaal die geramd werd door een auto
- diegene die een brand door zijn fout veroorzaakte, moet niet opdraaien voor de schade die brandweermannen hebben opgelopen bij het blussen van die brand
Deze ontwikkeling werd in de rechtsleer echter niet goed onthaald omdat zij een te belangrijke afwijking inhield op de equivalentieleer. In de Cassatie-arresten van 1984 en 1985 volstond het blijkbaar niet meer dat een bepaalde uitgave of prestatie haar juridische oorzaak vindt in een contractuele, reglementaire of wettelijke verplichting om de causaliteit te doorbreken.
In 1988 veranderde het Hof van Cassatie echter weer van koers. Nu stelde ze dat de causaliteit kan doorbroken worden door een eigen juridische oorzaak (zoals een verplichting uit wet of contract), behalve als die juridische oorzaak "secundair is" ten opzichte van de verplichting van de dader om de veroorzaakte toestand te doen ophouden. Hierdoor werd de tussentijdse ontwikkeling van 1984-1985 weer teruggedraaid en wordt de zelfstandige juridische oorzaak dus wel degelijk aanvaard als causaliteitsverbrekend effect. De rechtsleer blijft echter de voorkeur geven aan de cassatieleer van 1984-1985 omdat het "secundaire" criterium erg onzeker is. Overigens komen er steeds meer gevallen waarin men ingaat tegen de Cassatierechtspraak en men aan de overheid de mogelijkheid geeft om de verplichte kosten terug te halen bij de veroorzaker van de fout.